Badania pokazują, że testy DNA wykrywające obecność wirusa HPV są bardziej czułe, lecz mniej specyficzne, niż badanie cytologiczne w wykrywaniu szyjkowej neoplazji śródnabłonkowej (CIN). Testy na obecność wirusa HPV mogą być zatem ważnym elementem badań przesiewowych w kierunku raka szyjki macicy. Nie znana jest jednak ostateczna skuteczność badań skriningowych opartych na tych testach.
Na łamach The Lancet Oncology ukazało się badanie, finansowane ze środków włoskiego ministerstwa zdrowia, oceniające skuteczność testów DNA wykrywających infekcję HPV w badaniach skriningowych w kierunku raka szyjki macicy.
To wieloośrodkowe badanie miało charakter kontrolny i randomizowany. Włączono do niego kobiety w wieku 25 – 60 lat. Między marcem a grudniem 2004 r. odbyły się dwie fazy rekrutacji i dokonano podziału pacjentek na 2 grupy. Na pierwszą (n= 47 001), u której wykonano konwencjonalne badanie cytologiczne oraz drugą (n= 47 369), w której wykonywano test na obecność HPV w połączeniu z płynną cytologią (faza pierwsza rekrutacji) lub w której wykonywano tylko sam test na obecność HPV (faza druga rekrutacji).
W ramach skriningu wykonano dwie rundy badań. W drugiej rundzie uczestniczyło 33 851 kobiet z pierwszej grupy oraz 32 998 kobiet grupy drugiej. W drugiej rundzie wszystkim kobietą wykonano cytologię.
Kobietom z pierwszej fazy rekrutacji, które były „HPV dodatnie” i w wieku 35 – 60 lat wykonywano od razu kolposkopię, natomiast kobietom w wieku 25 – 34 lata kolposkopię wykonano wtedy, gdy wynik cytologii był nieprawidłowy lub gdy test na HPV był stale dodatni wskazując na przewlekłe zakażenie.
Podczas drugiej fazy badaniu kolposkopowemu poddawano wszystkie kobiety, u których test na HPV był pozytywny.
Pierwszorzędowym punktem końcowym badania było wykrycie CIN w stopniu II lub III oraz raka inwazyjnego podczas obu rund badań przesiewowych.
Wykrywalność raka inwazyjnego w obu grupach w pierwszej rundzie badań przesiewowych była taka sama ( 9 w grupie pierwszej, 7 w grupie drugiej, p= 0,62). Nie stwierdzono natomiast żadnego przypadku raka w drugiej rundzie skriningowej w grupie u której wykonywano testy na HPV oraz 9 przypadków raka w grupie w której wykonywano cytologię (p= 0,004).
Podsumowując, podczas 2 run badań, wykryto 18 przypadków raka inwazyjnego w „grupie cytologii” w porównaniu do 7 w grupie HPV (p= 0,028).
Wśród kobiet w wieku 35 – 60 lat, w pierwszej rundzie badań względny współczynnik detekcji (HPV vs cytologia) wynosił 2,00 (95% CI 1,44—2,77) dla CIN2, 2,08 (1,47—2,95) dla CIN3 oraz 2,03 (1,60—2,57) dla CIN2 i 3 razem. W drugiej fazie względny współczynnik detekcji wynosił natomiast 0,54 (0,23—1,28) dla CIN2, 0,48 (0,21—1,11) dla CIN3, oraz 0,51 (0,28—0,93) dla CIN2 i 3 razem.
Wśród kobiet w wieku 25 -34 lata, zaobserwowano istotną heterogenność w wartości względnego współczynnika detekcji dla CIN3 pomiędzy obiema rundami.
W pierwszej rundzie współczynnik ten wynosił 0,93 (0,52—1,64) dla kobiet z pierwszej fazy rekrutacji oraz 3,91 (2,02—7,57) dla fazy drugiej. W rundzie drugiej natomiast współczynnik dla fazy pierwszej wynosił 1,34 (0,46—3,84) oraz 0,20 (0,04—0,93) dla fazy drugiej.
Łącząc wyniki z obu faz względny współczynnik detekcji dla CIN2 w tej grupie wiekowej wynosił 4,09 (2,24—7,48) w rundzie pierwszej badań oraz 0,64 (0,23—1,27) w rundzie drugiej. Rozbieżność ta wynika z obecności zmian CIN2 będących w regresji.
Wyniki przedstawionego badania wskazują, że badania skriningowe oparte na testach wykrywających HPV są bardziej efektywne w zapobieganiu przypadkom inwazyjnego raka szyjki macicy niż zastosowanie cytologii.
The Lancet Oncology, Volume 11, Issue 3, Pages 249 – 257, March 2010
More from Doniesienia
Trzy najczęściej oglądane materiały wideo
Od lat przeprowadzamy wywiady i rozmawiamy z najwybitniejszymi ekspertami medycznymi w Polsce i za granicą. Jesteśmy na najważniejszych konferencjach i …
Pięć najczęściej czytanych artykułów
Stale monitorujemy aktywność naszych użytkowników i obserwujemy, które materiały cieszą się największą popularnością. Analizujemy, dlaczego tak się dzieje, i wyciągamy …
Pięć najciekawszych artykułów, które mogłeś ominąć
Drogi lekarzu, przygotowaliśmy dla Ciebie pięć najciekawszych artykułów, które powinieneś poznać, aby lepiej i skuteczniej leczyć swoich pacjentów. Wiedza medyczna …
