Czerniak oka jest najczęściej występującym guzem wewnątrzgałkowym u dorosłych. Szacuje się, że może on stanowić nawet 20 proc. wszystkich czerniaków. W oku nowotwór może lokalizować się w tęczówce, ciele rzęskowym lub naczyniówce. Guz przez długi czas może nie dawać żadnych objawów i często rozpoznawany jest podczas rutynowej wizyty u lekarza.
Czerniaka naczyniówki charakteryzuje obecność mutacji GNAQ i GNA11, których efektem jest nadmierna aktywacja kinaz białkowych aktywowanych mitogenem.
Na łamach JAMA opublikowano wyniki randomizowanego badania II fazy (open-label), w którym oceniano skuteczność selumetynibu (selektywnego kompetycyjnego inhibitora MEK1 i MEK2) w terapii czerniaka naczyniówki. W badaniu obejmującym ponad 100 pacjentów w stadium rozsianym choroby porównano skuteczność inhibitora ze standardowo stosowaną chemioterapią. W pracy uczestniczyło 15 ośrodków onkologicznych ze Stanów Zjednoczonych i Kanady.
Randomizacji (1:1) poddano 101 osób – badani otrzymywali selumetynib (75 mg p.o. 2x/d; n = 50) lub chemioterapię (temozolomid 150 mg/m2 p.o. przez 5 dni co 28 dni lub dakarbazynę 1000 mg/m2 i.v. przez 21 dni; n = 51) do momentu progresji choroby, zgonu, wystąpienia ciężkich działań niepożądanych lub wycofania zgody na badanie. Po dokonaniu analizy wyników 18 wybranych pacjentów przeleczono selumetynibem w celu skompletowania zaplanowanej wcześniej grupy liczącej 120 osób. Osoby leczone chemioterapią mogły otrzymać selumetynib pod warunkiem wystąpienia progresji choroby w badaniach obrazowych.
Pierwszorzędowy punkt końcowy (czas przeżycia bez progresji nowotworu) oceniany był 22 kwietnia 2013 roku. Dodatkowo oceniane punkty (ogólne przeżycie, odsetek odpowiedzi na leczenie, bezpieczeństwo, toksyczność) analizowano 31 grudnia 2013 roku.
Mediana przeżycia bez progresji nowotworu wyniosła 7 tygodni u osób przyjmujących chemioterapię (95 proc. CI [4,3-8,4]; mediana czasu trwania leczenia: 8 tygodni; IQR 4,3-16), a w przypadku selumetynibu 15,9 tygodni (95 proc. CI [8,4-21,1]; mediana czasu leczenia: 16,1 tygodni; IQR 8,1-25,3) (HR = 0,46; 95 proc. CI [0,30-0,71]; p<0,001). Mediana przeżycia ogółem wyniosła odpowiednio 9,1 miesięcy (95 proc. CI [6,1-11,1]) i 11,8 miesięcy (95 proc. CI [9,8-15,7]) (HR = 0,66; 95 proc. CI [0,41-1,06]; p = 0,09). U pacjentów w trakcie chemioterapii nie obserwowano obiektywnej odpowiedzi na leczenie. Odpowiedź na leczenie u pacjentów przyjmujących selumetynib prezentowała się następująco: u 49 proc. doszło do regresji guza, a u 14 proc. z nich do obiektywnej radiolgicznej odpowiedzi na leczenie. Działania niepożądane obserwowano u 97 proc. leczonych selumetynibem – 37 proc. z nich wymagało redukcji przynajmniej jednej dawki leku.
W prezentowanym badaniu wykazano, że selumetynib w porównaniu do chemioterapii umiarkowanie poprawia przeżycie do progresji choroby i odpowiedź na leczenie u pacjentów z rozsianym czerniakiem naczyniówki. Badacze nie obserwowali jednak poprawy ogólnego przeżycia.
Carvajal RD, Sosman JA, Quevedo J, et al. Effect of Selumetinib vs Chemotherapy on Progression-Free Survival in Uveal Melanoma: A Randomized Clinical Trial. JAMA. 2014;311(23):2397-2405. doi:10.1001/jama.2014.6096.
More from Doniesienia
Trzy najczęściej oglądane materiały wideo
Od lat przeprowadzamy wywiady i rozmawiamy z najwybitniejszymi ekspertami medycznymi w Polsce i za granicą. Jesteśmy na najważniejszych konferencjach i …
Pięć najczęściej czytanych artykułów
Stale monitorujemy aktywność naszych użytkowników i obserwujemy, które materiały cieszą się największą popularnością. Analizujemy, dlaczego tak się dzieje, i wyciągamy …
Pięć najciekawszych artykułów, które mogłeś ominąć
Drogi lekarzu, przygotowaliśmy dla Ciebie pięć najciekawszych artykułów, które powinieneś poznać, aby lepiej i skuteczniej leczyć swoich pacjentów. Wiedza medyczna …
